ORIGINAL_ARTICLE
مفهومشناسی قرائت قرآن کریم همراه با حزن با رویکرد انتقادی
یکی از توصیههای معصومین (ع) پیرامون قرائت قرآن، خواندن آن با حزن است. این توصیه بهطور واضح از ظاهر برخی احادیث مستفاد میشود. اما آیا وجود حزن در قرائت قرآن لازم است؟ وجود حزن در قرائت، موجب ارتباط بهتر قاری و مستمع با معانی آیات و پند و عبرت گرفتن از مفاهیم آن است. لذا معصومین (ع) بسیار در این زمینه توصیه و عدهای را بهدلیل نبود حزن در قرائتشان توبیخ کردهاند. برای فهم توصیههای معصومین(ع) لازم است معنای حزن و فرق آن با حزن و غم دنیایی مشخص و منظور از آن تبیین شود. به این منظور باید مصادیق حزن را بررسی و ریشههای آن را تبیین کرد. مسلماً هر حزنی علت و ریشهای دارد و دانستن آن موجب تبیین حزن ممدوح و مذموم خواهد شد. در آیات و روایات برای حزن ممدوح و مذموم علائمی ذکر شده که داشتن حزن ممدوح، از نشانههای ایمان و ترک حزن مذموم از لوازم آن است.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52986_2407feda4adcd0bacf199362c9dda79d.pdf
2014-09-23
355
376
تغنی
حزن
قرائت
مذموم
ممدوح
محمدرسول
آهنگران
ahangaran@ut.ac.ir
1
دانشیار پردیس فارابی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
محمد رضا
محمودی
dr.ahangaran@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری پردیس فارابی دانشگاه تهران
AUTHOR
1- قرآن کریم
1
2- ابن منظور،محمد ابن مکرم،(1414 ق) لسان العرب،بیروت،دارصادر،
2
3- ابن قتیبه،(بیتا)المعارف،قاهرة،دارالکتب،
3
4- احمدیان،عبدالله،(1382) قرآنشناسى،تهران،احسان،
4
5- امدی، عبدالواحد بن تمیمی؛(1366 ) تصنیف غررالحکم و دررالحکم، تحقیق، درایتی، مصطفی؛ قم،دفتر تبلیغات،
5
6- القرطبی،(بیتا) الجامع لأحکام القرآن،قاهرة،دارالکاتب العربی للطباعة و النشر،
6
7- القشیری،(بیتا)الرسالة القشیریة فی علم التصوف،قاهرة،مصطفی البابی الحلبی و أولاده،
7
8- بحرانى، سید هاشم بن سلیمان،(1411ق )حلیة الأبرار فی أحوال محمد و آله الأطهار علیهم السلام ،قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة،
8
9- برنز، دیوید؛(1371) شناخت درمانی، ترجمه قراچه داغی، تهران، نشر مترجم،
9
10- حسین بن محمد راغب اصفهانی،(1412ق) المفردات فی غریب القرآن، دمشق،دارالعلم،
10
11- فخرالدین بن محمد طریحی،(1375ش) مجمع البحرین، تهران ، مرتضوی
11
12- دشتی، محمد؛(1381) نهج البلاغه، قم، موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین
12
13- ری شهری، محمد؛(1384) میزان الحکمه، قم، دارالحدیث،
13
14- سیوطی،جلال الدین،(1421)الاتقان فی علوم القرآن،بیروت،دارالکتاب العربی،
14
15- شریف الرضی، محمد بن حسین،(1414)نهج البلاغه،قم،هجرت
15
16- شعیری،محمد ابن محمد،(بیتا).جامع الأخبار،نجف،حیدریة
16
17- شعیری، محمد بن محمد ،(بیتا).جامع الأخبار،نجف،مطبعه حیدریه،
17
18- طباطبایی،محمد حسین،(1417)المیزان فی تفسیر القرآن،قم،دفتر انتشارات اسلامی،
18
19- عبداللّه بن محمد انصاری،(۱۴۰۸) کتاب منازلالسائرین، بیروت، بی نا
19
20- قمی مشهدی،محمد ابن محمدرضا،(1368 ش )تفسیر کنزالدقائق و بحر الغرائب،تهران،وزارت فرهنگ و ارشاد،
20
21- قمى، عباس،(1414 ق) سفینة البحار،قم،اسوه،
21
22- کلینی،محمد ابن یعقوب،(1407ق )الکافی،تهران،دارالکتب الاسلامیه،چهارم،
22
23- لبیب،سعید،(بیتا)الجمع الصوتی الاول للقرآن الکریم و المصحف المرتل،قاهره،دارالکتاب العربی لطباعه والنشر،
23
24- محمد بن حسن اسنوی،(1310) حیاةالقلوب فی کیفیة الوصول الی المحبوب، قاهره، بی نا،
24
25- مجلسی،محمدباقر،(1403ق )بحار الأنوار الجامعة لدرر اخبار الأئمة الاطهار،بیروت،دار أحیاء التراث العربی،دوم،
25
26- مطهری،مرتضی،(1362)مجموعه آثار شهید مطهری،قم،انتشارات صدرا،
26
27- مکی،محمد ابن علی،(بیتا).قوة القلوب فی معاملات المحبوب،قاهرة،مصطفی البابی الحلبی،
27
28- (منسوب به) امام جعفرصادق (ع)،( 1400) مصباح الشریعه، بیروت،مؤسسةالاعلمی للمطبوعات،
28
29- نراقی، احمد؛(1385) معراج السعاده، قم، موسسه فرهنگی انتشاراتی طوبای محبت،
29
30- نلسون،کریستینا،(1390) هنر قرائت قرآن،ترجمه ی دکتر ستوده نیا،تهران،زمان نو،
30
ORIGINAL_ARTICLE
مراد از سبب، بهعنوان راز ظفرمندی ذوالقرنین
با عنایت به حقیقت اتصال قرآن به خزانۀ علم الهی، در این مقاله تلاش شده تا با روش بررسی آرای مفسران، حقایق مسلم دینی و تطبیق و تحلیل آنها، به رمزگشایی از اشارات رازآلود قرآن به ظفرمندی بیبدیل ذوالقرنین در طراحی و تأسیس زیرساختهای یک تمدن شوکتمند و رهیافته در عرصۀ مدیریت و فناوری پرداخته شود.
مدیریت منحصر بهفرد ذوالقرنین، در درنوردیدن شرق و غرب عالم، ظلمستیزی و عدالتگستری، و مهارت فناورانۀ او در احداث سد، تسلط بر دشمنان، ایجاد امنیت پایدار برای شهروندان و در نهایت پردازش نظام فرهنگی توحیدی و ...؛ اهدافی که تماماً در آیات 84 - 98 سورۀ کهف به آن اشاره یا تصریح شده، همگی بهشکل چشمگیری به تبعیت ذوالقرنین از حقیقتی به نام «سبب» قائم شده است. از دیدگاه قاطبۀ مفسران برترین مصداق سبب، همانا «علم و یا آنچه از مصادیق یا نتایج علم است»، محسوب میشود که این شخصیت اسرارآمیز با تکیه بر آن توانست به آن همه توفیقات دست یابد. بر همین اساس در این نوشتار با بررسی دقیق حکایت ذوالقرنین و برخی انبیای دیگر الهی که بر اساس آیات قرآن با تکیه بر علم، نقش برجستهای در اعتلای تمدنهای شکوهمند عصر خویش داشتند، نتیجه گرفته میشود که مسلمانان برای احیای شکوه مدنی اولیۀ اسلام و دستیابی به تمدنی درخور فرهنگ مترقی اسلام، راهی جز جاری کردن انواع علوم و تولید دانش ندارند. با عنایت به مطالب پیشگفته و نیز آیات و روایات تصویرگر حکومت و تمدن مهدوی، میتوان ادعا کرد تصویر شخصیت ذوابعاد ذوالقرنین، تارنمای شخصیت کامل، جامع و معصوم حضرت مهدی (عج) در آخرالزمان است.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52987_22f549e5dcf2f9febcef3ead9e4a36b8.pdf
2014-09-23
377
396
تمدن
حکومت مهدوی
ذوالقرنین
سبب
علم
قرآن
سید سعید
میری
ssmiri@yahoo.com
1
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه صنعتی خاتمالانبیاء بهبهان
LEAD_AUTHOR
رضا
سعادت نیا
rezasn2012@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن (دانشکدۀ اصفهان)
AUTHOR
علی
فخاری
fakhari-a@yahoo.com
3
استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
قرآن کریم
1
ابن ابى حاتم عبدالرحمن بن محمد(1419)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: اسعد محمد الطیب، چاپ سوم، عربستان سعودی: مکتبة نزار
2
ابن جزی غرناطی، محمد(1416ق)، کتاب التسهیل لعلوم التنزیل، بیروت: شرکت دارالارقم ابن ابی الارقم.
3
ابن جوزى، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی(1420ق)، زاد المسیر فى علم التفسیر، بیروت: دار الکتاب العربی.
4
ابن عاشور، محمد، التحریر و التنویر، بی تا، بی جا. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی: نرم افزار جامع التفاسیر.
5
ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو(1419)، تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دار الکتب العلمیه.
6
انوری، حسن، (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن
7
بحرانی، سید هاشم(1416ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بنیاد بعثت.
8
بغوی، حسین(1420ق)، معالم التنزیل فى تفسیر القرآن، تحقیق: عبدالرزاق المهدى،
9
بلخی، مقاتل(1423ق)، تفسیر مقاتل ابن سلیمان، بیروت: دار احیاء التراث.
10
راغب اصفهانی، حسین(1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق- بیروت: دارالعلم الدار الشامیة.
11
سبزوارى نجفى، محمد(1406ق)، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
12
سلمی، محمد(1369)، حقائق التفسیر، تحقیق: نصرالله پور جوادی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
13
سیوطی، جلال الدین(1404ق)، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
14
طباطبایی، سید محمد حسین(1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
15
طبرسی، فضل(1372)، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: ناصر خسرو.
16
طوسی، محمد(بی تا)، التبیان فى تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
17
عیاشی، محمد(1380ق)، کتاب التفسیر، تهران: چاپخانه علمیه.
18
فخر رازی، محمد(1420ق)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربى.
19
فراهیدی، خلیل(1410ق)، کتاب العین، قم: هجرت.
20
قرشی، سید علی اکبر(1371)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
21
قرطبی، محمد(1364)، الجامع لاحکام القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
22
کاشانی، ملا فتح الله(1373ق)، خلاصه المنهج، تهران: انتشارات اسلامیه.
23
کلینی، محمد( 1365)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
24
مجلسی، محمد باقر(1404ق)، بحار الانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء.
25
محلى جلال الدین/جلال الدین سیوطى(1416ق)، تفسیر الجلالین، بیروت، موسسة النور للمطبوعات.
26
مصطفوی، حسن(1360)،التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
27
معین، محمد(1385)، فرهنگ فارسی، تهران: اشجع.
28
مکارم شیرازی، ناصر(1421ق)، الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، قم: مدرسه امام علی ابن ابیطالب.
29
مولوی، جلال الدین محمد(1373)، مثنوی معنوی، نسخه نیکلسون،تصحیح: عزیزالله کاسب، تهران: نشر محمد-انتشارات گلی.
30
نیشابورى، نظام الدین(1416ق)، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، تحقیق: شیخ زکریا عمیرات، بیروت: دار الکتب العلمیه
31
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و شرح مستند قاعدۀ رجال نوادرالحکمه
تصحیح روایات به قرینۀ وجود آنها در یکی از جوامع اولیه و آنگاه استثنا کردن برخی از آنها، از روشهای معمول در ارزیابی روایت و شناساندن راویان نزد قدما بوده است. امروزه نیز بسیاری با پیروی از ابنولید (م 343 ه.ق) – که روایت عدهای از راویان نوادرالحکمه یا مشایخ مؤلّف آن، محمد بن احمد (م حدود 290 ه.ق)، را استثنا کرده است – تمام روایات نوادرالحکمه، جز آنها که از مستثنین نقل شده است، را معتبر دانستهاند. رجال نجاشی وفهرست شیخ تنها مستند این قاعده از میان منابع متقدم هستند که این استثنا را به تفصیل نقل کردهاند. با عنایت به تفاوتهای موجود میان این دو نقل میتوان دربارۀ عوامل پیدایش استثنا، نظیر اعتماد محمد بن احمد بر روایات غلوآمیز یا مرسل، به اظهارنظر پرداخت. چنانکه از این رهگذر میتوان امکان عدم ضعف مستثنین و نیز اختصاص این قاعده به نوادرالحکمه را ثابت کرد.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52988_ff6bbbb163dcf89808b11a7fe2628e47.pdf
2014-09-23
397
420
استثنای ابنولید
غلو
محمدبن احمدبن یحییبن عمران الاشعری القمی
نوادرالحکمه
محمد کاظم
رحمان ستایش
kr.setayesh@gmail.com
1
استادیار دانشگاه قم؛ گروه علوم قرآن و حدیث
AUTHOR
محمد
صالحی عارف
m.salehiaref@gmail.com
2
دانشجوی دکتری رشتۀ علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران؛ پردیس فارابی
LEAD_AUTHOR
- ابن منظور، محمّد بن مکرم (1426ق)، لسان العرب، بیروت: مؤسّسة الأعلمی للمطبوعات.
1
- بحرالعلوم طباطبائى، سید محمّد مهدى (1363ش)، الفوائد الرّجالیة، تحقیق محمّد صادق و حسین بحر العلوم، تهران: مکتبة الصادق.
2
- بحرانی، یوسف (بی تا)، الحدائق الناظرة، قم، مؤسّسه آل البیت.
3
- بهبهانی،وحید (1404ق)، الفوائد الرّجالیة (ضمیمه رجال الخاقانی)، محقق: سید محمّد باقر بحرالعلوم، قم: مکتب الإعلام الإسلامی.
4
- ترمس العاملی، امین (1417ق)، ثلاثیات الکلینی وقرب الإسناد، قم: دارالحدیث.
5
- تلعکبری (شیخ مفید)، محمّد بن محمّد (1413ق)،عدم سهو النبی(صلى الله علیه و آله و سلم)، قم: کنگره شیخ مفید.
6
- جابلقی بروجردی، سید علی (1410ق)، طرائف المقال فی معرفة طبقات الرواة،تحقیق سید مهدی رجائی، قم: مکتبة آیة الله العظمى المرعشی النجفی العامة.
7
- حارثی عاملی، بهاء الدین محمد بن حسین (1414ق)،مشرق الشمسین و إکسیر السعادتین، مشهد: آستان قدس رضوی.
8
- حرّ عاملی، محمّد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسّسة آل البیتِ علیهم السلام لإحیاء التُّراثِ.
9
- حلّی، حسن بن علی (1383ق)، رجال ابن داود، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
10
- خاقانی، علی (1404ق)، رجال الخاقانی، تحقیق سید محمّد صادق بحر العلوم، قم: دفتر تیلیغات اسلامی.
11
- خامنهای، علی (1369ش)، چهار کتاب اصلی علم رجال، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، اصفهان: مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.
12
- سبحانی، جعفر (1422ق)، دروسٌ موجزةٌ فی علمی الرّجال والدّرایة، قم: المَرکز العالمی للدّراسات الاسلامیة.
13
- سبحانی، جعفر (1369ش)، کلیات فی علم الرجال، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
14
- سبزواری، محمّد باقر (بی تا)، ذخیرة المعاد، قم: جامعه مدرسین.
15
- صدرایی، مهدی و علی صدرایی خویی (1379ش)، میراث حدیث شیعه، ویراستاران: قاسم شیرجعفری و سید محمّد دلال موسوی، قم: دارالحدیث.
16
- صدر عاملی کاظمی، سید حسن (1354ق)، نهایة الدرایة،تحقیق شیخ ماجد الغرباوی، قم: مشعر.
17
- صدوق،محمّد بن علی (1404ق)،کتاب من لایحضره الفقیه، قم: جامعه مدرسین.
18
- صدوق،محمّد بن علی (1395ق)،کمال الدین و تمام النعمة، تهران: اسلامیه.
19
- صرّامی، سیف الله (1385ش)، مبانی حجیت آراء رجالی، قم: دارالحدیث.
20
- طوسی، محمد بن حسن (1390ق)، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
21
- طوسی، محمّد بن حسن (1365ش)، تهذیب الأحکام، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
22
- طوسی، محمّد بن حسن (1420ق)، الفهرست، قم: کتابخانه محقق طباطبایی.
23
- طوسی، محمّد بن حسن (بی تا)، الفهرست، نجف: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
24
- طوسی، محمّد بن حسن (1417ق)، العدة فی أصول الفقه، قم: ستاره.
25
- غضائرى، أحمد بن حسین (1364ق)، رجال ابن الغضائری، قم: مؤسّسه اسماعیلیان.
26
- غفارى، على اکبر (1367ش)، ترجمه و متن کتاب من لا یحضره الفقیه، تهران: نشرصدوق.
27
- غفاری، علی أکبر (1369ش)، دراسات فی علم الدرایة (تلخیص مقباس الهدایة للعلامة المامقانى)، بی جا: تابش.
28
- کشى، محمّد بن عمر (1348ش)، رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد.
29
- کلباسی، أبوالهدى (1419ق)، سماء المقال فی علم الرّجال، تحقیق سید محمّد حسینی قزوینی، قم: مؤسّسة ولی العصر علیه السلام للدراسات الاسلامیة.
30
- مامقانی، عبد الله (بی تا)، تنقیح المقال فی علم الرّجال، تهران: جهان.
31
- مجلسی، محمّد باقر (1983م)، بحار الأنوار، بیروت: مؤسّسة الوفاء.
32
- مجلسی، محمّد تقی (بی تا)، روضة المتّقین، تحقیق سید حسین موسوى کرمانى وعلى پناه اشتهاردى و سید فضل الله طباطبائى، قم: مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانپور.
33
- محمّد بن حسن (فرزند شهید ثانی) (1419ق)، استقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار، قم: مؤسّسة آل البیت علیهم السلام.
34
- مدرّسی طباطبایی، سیّد حسین (1389ش)، مکتب در فرایند تکامل، ترجمه هاشم ایزد پناه، تهران: کویر.
35
- موحد أبطحى، سید محمّد على (1417ق)، تهذیب المقال، قم: فرزند مؤلف.
36
- موسوی خوئی، سید أبوالقاسم (1410ق)، معجم رجال الحدیث، قم: مرکز نشر آثار شیعه.
37
- نجاشی، أحمد بن علی (1407ق)، رجال النجاشی، قم: انتشارات جامعه مدرسین.
38
- نجفی، محمد حسن (1365ش)، جواهر الکلام، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
39
- نوری طبرسی، میرزا حسین (1415ق)، خاتمة مستدرک الوسائل، قم: مؤسّسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث.
40
- هادوی تهرانی، مهدی (1371ش)، تحریرالمقال فی کلیات علم الرجال، تهران: نشرالزّهراء.
41
- هندی، متقی بن حسام الدّین (1409ق)، کنز العُمّال، بیروت: مؤسّسة الرّسالة.
42
- جلالی، عبدالمهدی (1377ش)، سیری در کتاب الأخبار الدخیلة بخش دوم، علوم حدیث، شماره نهم، ص284-322.
43
- حسینی، سید محمد رضا (1407ق)، باب من لم یرو عن الأئمة علیهم السلام فی کتاب الرّجال للشیخ الطوسی، تراثنا، سال دوم، شماره دوم و سوم، ص45-149.
44
- رحمتی، محمد کاظم (1382ش)، نکاتی درباره اهمیت آثار شیخ صدوق، علوم حدیث، شماره سی ام، ص196-249.
45
- شبیری، سید محمد جواد (1383ش)، لزوم ارزیابی سندی احادیث کافی با استفاده از دروس حضرت آیت الله شبیری زنجانی، سفینه، شماره دوم، ص109-140.
46
- عمیدی، سید ثامر هاشم (1418ق)، الحدیث المرسل بین الرد و القبول، تراثنا، سال سیزدهم، شماره دوم و سوم، ص107-190.
47
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین راههای اثبات وجود خدا از دیدگاه نهجالبلاغه و تطبیق آن با قرآن
خداشناسی از موضوعات بسیار اساسی و حائز اهمیت در قرآن کریم و بیانات ائمه (علیهمالسلام) است. در موارد فراوانی از آیات قرآن و کلام ائمۀ اطهار بهویژه حضرت علی (ع)، با تعابیر مختلف به راههای خداشناسی اشاره شده است، از مهمترین این راهها؛ راه فطرت، راه عقلی- حسی؛ و راه عقلی- فلسفی است. از آنجا که نهجالبلاغه پس از قرآن کریم، ارزشمندترین کتاب هدایت و انسانسازی محسوب میشود و در جایجای آن، انعکاس آیات آسمانی قرآن، مشهود است، در این پژوهش با روش کتابخانهای و روش توصیفی - تحلیلی در بررسی دادهها، به تبیین راههای اثبات وجود خدا از دیدگاه نهجالبلاغه، سپس تطبیق آن با آیات قران میپردازیم. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که گاهی انسان بهمجرد توجه به نظام عالم هستی، به حکم عقل فطری، به وجود خدای متعال اعتقاد پیدا میکند و همچنین اساس خلقت موجودات و آفریدهها، حاکی از آن است که عالم هستی مسخّر یک موجود مافوق طبیعی است و از نظر عقلی و فلسفی نیز وجود خدا با واسطه اثبات میشود؛ و آنچه که واسطه قرار میگیرد، یک سری اصول عقلی هستند که ضرورت وجود خدای متعال را ثابت میکنند.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52989_aa35122bb99c857a8af714c5001aabd5.pdf
2014-09-23
421
448
حدوث مخلوقات
خداشناسی
صنع الهی
قرآن
نظم
نهجالبلاغه
نصرت
نیلساز
1
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس تهران
AUTHOR
زهره
بابااحمدی میلانی
z.milani21@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
1. قرآن کریم، 1415،ترجمه فولادوند، محمد مهدی. چاپ اول. تهران: دارالقرآن الکریم، تهران.
1
2. ابنابیالحدید، عزالدین ابو حامد. 1337ش، شرح نهج البلاغه. قم، ناشر:کتابخانه عمومی آیة الله مرعشی.
2
3. ابن اثیر، مبارک بن محمد. 1364ش، النهایه فی غریب الحدیث. قم: مؤسسة اسماعیلیان للطباعة و النشر و التوزیع.
3
4. ابن سعد، محمد کاتب واقدی. [بیتا]، الطبقات الکبری. بیروت: دارالصادر.
4
5. ابنسینا (ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا). 1386ش، اشارات و تنبیهات. شرح: حسن زادۀ آملی. قم: مطبوعات دینی.
5
ابن منظور، محمد بن مکرم.1414ق. لسان العرب. چاپ سوم. بیروت: دار الصادر.
6
7. ابن میثم بحرانی، میثم بن علی.1362ش، شرح نهج البلاغه. چاپ دوم. [بیجا]: دفتر نشر الکتاب.
7
8. بحرانی، سید هاشم. 1416، البرهان فی تفسیر القرآن. تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیه مؤسسة البعثة. چاپ اول تهران: بنیاد بعثت
8
9. جوادی آملی، عبدالله. 1389، حکمت عملی و نظری در نهج البلاغه، چاپ هفتم، قم: نشر اسراء.
9
ــــــــــــــــــ1386ش، تفسیر موضوعی قرآنکریم (توحید در قرآن). چاپ سوم. قم: مرکز نشر اسراء.
10
ــــــــــــــــ.1388ش، تبیین براهین اثبات خدا، چاپ دوم. قم: اسراء.
11
جوهری, اسماعیل بن حماد. 1407 ق، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة). تحقیق احمد عبدالغفور العطار. چاپ چهارم. بیروت: دار العلم للملایین.
12
حلی.ابو منصور جمال الدین. 1471ق، کشف المرادفی شرح تجرید الاعتقاد. تحقیق:حسن زاده آملی. قم: موسسة نشر الإسلامی.
13
دشتی، محمد. 1379،طرح های آموزشی نهج البلاغه. قم: نشر موسسهتحقیقاتی امیرالمومنین(ع).
14
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. 1412ق، المفردات فی غریب القرآن. چاپ اول. بیروت: دارالعلم.
15
رازی، فخرالدین محمد بن عمر. 1420ق، مفاتیح الغیب. چاپ چهارم. بیروت: دار إحیاء التراث العربی
16
زمخشری، محمود. 1407، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل، چاپ سوم. بیروت: دارالکتب العربی.
17
سعیدی مهر، محمد. 1381ش، آموزش کلام إسلامی جلد اول( خداشناسی). قم: چاپ سپهر.
18
ـــــــــــــــ، 1389، کلام(1). چاپ اول. تهران: انتشارات سمت.
19
سیوطی، جلال الدین.1404، الدر المنثور فی تفسیر المأثور. قم: نشرکتابخانۀ آیت الله مرعشی نجفی
20
شریفانی، محمد، (1384) تجلی توحید در ادعیه؛ فصلنامه اندیشۀ دینی، شماره 15
21
شوشتری، محمد تقی. 1376ش، بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه. چاپ اول. تهران: انتشارات امیر کبیر.
22
صفار ، محمد بن حسن. 1404ق، بصادر الدر جات. تحقیق: میرزا حسن کوچه باغی. تهران: اعلمی.
23
طباطبایی، محمد حسین. 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
24
ـــــــــــــــــــــ 1418ق، نهایة الحکمة. تحقیق: عباس علی الزارعی. قم: موسسة النشر الإسلامی.
25
طبرسی، فضل بن حسن.1372ش، مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چاپ سوم. تهران: انتشارات ناصرخسرو.
26
طریحی، فخر الدین بن محمد، 1375ش، مجمع البحرین ، چاپ سوم، تهران: ناشر: کتابفروشی مرتضوی.
27
طوسی، محمد بن حسن. [بیتا]، التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
28
عبده، محمد، [بیتا]، شرح نهج البلاغه، قاهره: مطبعة الاستقامه.
29
غرویان، محسن، 1377، سیری در ادله اثبات وجود خدا. چاپ دوم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
30
فراهیدی، خلیل بن احمد. 1410ق، العین. چاپ دوم. [بیجا]: انتشارات هجرت.
31
قرشی علی اکبر. 1371ش، قاموس قرآن. چاپ ششم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
32
کلینی، محمد بن یعقوب.1363ش، الکافی. تصحیح و تعلیق: علی اکبر غفاری، [بیجا]: [بینا].
33
محمد رضایی، محمد(1382)، "برهان نظم از دیدگاه امام علی(ع)"، مجلۀ کلام اسلامی، شماره 45.
34
مغنیه، محمد جواد. 1358، فیظلالنهجالبلاغه. بیروت: دارالعلم.
35
مجلسی،محمد باقر1403ق، بحارالأنوار. چاپ دوم. بیروت: مؤسسة الوفا
36
مطهری، مرتضی، 1385ش،اصول فلسفه و روش رئالیسم، قم و تهران: انتشارات صدرا.
37
ــــــــــــــ. 1361ش، شرح منظومه. تهران: انتشارات حکمت.
38
مصباح یزدی، محمد تقی[بیتا]، معارف قرآن. قم: انتشارات در راه حق.
39
ـــــــــــــــــــ1383ش، آموزش عقاید. چاپ پانزدهم . [بیجا]: شرکت چاپ و نشر بین الملل.
40
مصطفوی، حسن.1360ش، التحقیق فی کلمات القرآن. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
41
مکارم شیرازی، ناصر،1374ش، تفسیر نمونه. چاپ اول. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
42
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی مقالۀ «شراب» از دایرةالمعارف قرآن لیدن
در این نوشتار، مقالۀ انگلیسی «شراب» (wine) نوشتۀ کاترین کوانی از دایرةالمعارف قرآن لیدن (Encyclopedia Of the Quran)، جلد 5، صفحات 481 - 483 ترجمه شده و سپس با استفاده از کتابهای فقهی، تفسیری و لغوی شیعه و سنی و برخی مواد قانونی حقوق موضوعۀ ایران، نقد و بررسی تطبیقی شده است. مؤلف مقاله در ابتدا، ماهیت و چیستی شراب و همچنین وضعیت مکانی پرورش شراب را بیان کرده و سپس به مفهومشناسی واژههای خمر، سکَر و رحیق پرداخته است. در ادامه، ماهیت و تفاوت شراب دنیوی و بهشتی را مطرح و در پایان، مبانی فقهی شرب خمر و مفهوم استعاری آن را ذکر میکند.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52990_f7824b2b1bb0fc7974fe90b17184ab43.pdf
2014-09-23
449
474
اثم
خمر
رحیق
فقه
قرآن
مسکر
نبیذ
سید محمد
موسوی مقدم
sm.mmoqaddam@ut.ac.ir
1
استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
غلامحسن
اسفندیاری
h.sfandiyari@gmail.com
2
کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه قم
AUTHOR
سید محسن
قائمی خرق
m.ghaemi313@gmail.com
3
دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه قم
AUTHOR
الف) منابع مقاله
1
منابع اصلی:
2
Ibn Qutayba, Abu Muhammad Abdaallah b. Muslim al-Dinawari, Ashiriba, ed. Y. M. al-sawwas, Beirut 1998; Razi, Tafsir; Tabari, Tafsir, ed. Shakir.
3
ابن قطیبه، ابو محمد عبد الله بن مسلم الدیناوری، اشربه، ویرایش وای. ام. الساواز، بیروت، 1998 م؛ تفسیر رازی؛ تفسیر طبری، ویرایش شکیر.
4
منابع فرعی:
5
A. J. Arberry, The Mystical Poems of Ibn al-Farid, Dublin 1956; Goldziher, MS; R. S. Hatotox, Coffee and Coffeehouses, Seattle 1985; P. Heine, Nabidh, in EI, vii, 840; K. M. kueny, The Rhetoric of Sobriety: Wine in Early Islam, Albany 2001; J. D. McAuliffe, The Wines of Earth and Paradise: Quranic Proscriptions and Promises, in R. M. Savory and D. A. Agius (eds.), Logos Islamikos: Studia Islamica in Honorem Gichaelis Wickens, Toronto 1984, 159-74; F. Rosenthal, Gambling in Islam, Leiden 1975; A. J. Wensinck and J. Sadan, khamr, in EI, iv, 994-7.
6
ای. جی. آربری، اشعار عارفانه ابن فرید، دوبلین، 1956م؛ گلدزیهر، ام. اس.؛ آر. اس. هاتوکس، قهوه و قهوه خانه، سیتل، 1985؛ پی. هین، نبیذ، در دایرةالمعارف اسلام، ویرایش دوم، ج 7، ص 840؛ کی. ام. کوإنی، تبیینی واضح از: شراب در اوائل اسلام، آلبانی، 2001 م؛ جی. دی. مکاولیف، شرابهای زمینی و بهشتی. بهرهمندیها و وعدههای قرآنی، در آر. ام. ساوری و دی. ای. آگیوس (ویراستاران)، کتاب « Logos islamikos. Studia islamica in honorem Gichaelis Wickens»، تورنتو، 1984: 159 - 174؛ اف. روسنتال، قمار در اسلام، لیدن: 1975 م؛ ای. جی. ونسینک و جی سادان، خمر، در دایرةالمعارف اسلام، ویرایش دوم، ج 4: 994 - 997.
7
ب) منابع ناقدان و شارحان:
8
قرآن کریم
9
نهجالبلاغه
10
قانون مجازات اسلامی مصوب 1377 ش و 1392 ش.
11
1. آبی، حسن بن ابی طالب، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417 ق، چاپ سوم.
12
2. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دار صادر، بیروت، 1414 ق، چاپ سوم.
13
3. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، محقق: عبدالرزاق مهدی، دار الکتاب العربی، بیروت، 1422ق، چاپ اول.
14
4. ابوالفتوح رازی، جمال الدین حسن بن علی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مصحّح: محمد جعفر یاحقی و محمد مهدی ناصح، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1408 ق، [بیچا].
15
5. اردستانی، پیر، کشف الارواح - تفسیر عرفانی سوره یوسف (س)، محقّق: طاهر خوشحال دستجردی، نشر کنکاش، [بی نا]، [بی تا]، چاپ اول.
16
6. اسلامی پناه، مهدی، تفسیر ادبی قرآن - سورۀ فاتحه و بقره، سرور، قم، 1381 ش، چاپ اول.
17
7. أصم، ابوبکر؛ اصفهانی، ابومسلم، تفسیر أبی بکر الأصمّ، دار الکتب العلمیة، بیروت، 2007 م، چاپ اول.
18
8.آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، محقق: علی عبدالباری عطیه، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1415ق، چاپ اول.
19
9. امام رضا (س)، علی بن موسی (س)، فقه الرضا، مؤسّسۀ آل البیت علیهم السلام، مشهد، 1406 ق، چاپ اول.
20
10. البخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، مکتبة عبدالحمید احمد حنفی، قاهره، 1314 ق، [بیچا].
21
11. بسّام بن عبد، مختصر تفسیر القرطبی للإمام أبی عبدا... محمد بن احمد بن الأندلسی القرطبی، دار ابن کثیر، دمشق- بیروت، 1427 ق- 2006 م، چاپ اول.
22
12. البغوی الشافعی، أبی محمد الحسین، تفسیر البغوی المسمّی معالم التنزیل، دار المعرفة، بیروت، 1407 ق- 1987م، چاپ دوم.
23
13. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحة - مجموعه کلمات قصار حضرت رسول (ص)، دنیای دانش، تهران، 1382 ش، چاپ چهارم.
24
14. حکمت، ناصر علی عبدا...، المعجم البسیط، دار الفکر، قم، 1387 ش، چاپ اول.
25
15. حلّی، ابن ادریس محمد بن منصور، السّرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1410 ق، چاپ دوم.
26
16. حلّی، مقداد بن عبدا...، کنز العرفان فی فقه القرآن، مرتضوی، قم، 1425 ق، چاپ اول.
27
17. حلّی، یحیی بن سعید، الجامع للشّرائع، مؤسّسۀ سید الشهداء العلمیة، قم، 1405 ق، چاپ اول.
28
18. ذکاوتی، علیرضا، ترجمۀ اسباب النّزول، نشر نی، تهران، 1383 ش، چاپ اول.
29
19. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دار العلم، بیروت؛ الدّار الشّامیة، دمشق، 1412 ق، چاپ اول.
30
20.زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دار الکتاب العربی، بیروت، 1407ق، چاپ سوم.
31
21. سعدی، ابوجیب، القاموس الفقهی لغة و اصطلاحاً، دار الفکر، دمشق- سوریه، 1408 ق، چاپ دوم.
32
22. سیوطی، جلال الدین، درّ المنثور، دار المعرفة؛ مطبع الفتح، جده، 1365 ق، چاپ اول.
33
23. شبّر، عبدا...، تفسیر شبّر، دار البلاغة للطّباعة و النّشر و التّوزیع، بیروت، 1412 ق، چاپ اول.
34
24. شحاته، محمود، تفسیر مقاتل بن سلیمان، الهیئة المصریّة العامّه لکتاب، مصر، 1984 م، [بی چا].
35
25. صاوی، احمد بن محمد، حاشیة الصّاوی علی تفسیر الجلالین، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1434 ق، چاپ ششم.
36
26. صدری، علیرضا، دایره المعارف درمان طبیعی بیماریها، ترنج رایانه، بی جا، 1390ش، چاپ اول.
37
27. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، المقنع، مؤسّسه امام صادق (س)، قم، 1415 ق، چاپ اول.
38
28. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسّسۀ اسماعیلیان، قم، [بی تا]، چاپ چهارم.
39
29. طبرسی (امین الاسلام)، فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، تهران، 1377 ش، چاپ اول.
40
30. --------------------------، المؤتلف من المختلف بین ائمة السّلف، مجمع البحوث الاسلامیة، مشهد، 1410 ق، چاپ اول.
41
31. --------------------------، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصر خسرو، تهران، 1372 ش، چاپ سوم.
42
32. طریحی، فخر الدین، مجمع البحرین، محقّق: سید احمد حسینی، کتابفروشی مرتضوی، تهران، 1375 ش/ 1416 ق، چاپ سوم.
43
33. طبری، محمد بن جعفر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، دارالمعرفه، بیروت، 1412 ق، چاپ اول.
44
34. طوسی (شیخ الطّائفه)، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام (تحقیق خرسان)، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1407 ق. چاپ چهارم.
45
35. --------------------------، الخلاف، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1407 ق، چاپ اول.
46
36. ---------------------------، المبسوط فی فقه الامامیة، محقّق/ مصحّح: سیّد محمد تقی کشفی، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، تهران، 1387 ق، چاپ سوم.
47
37. طهوری، سید هادی، دایره المعارف گیاهان داروئی، پدیده دانش، بی جا، 1389 ش، چاپ اول.
48
38. عاملی (شهید ثانی)، زین الدین بن علی، الرّوضة البهیّة فی شرح اللّمعة الدّمشقیّة (المحشّی- کلانتر)، کتابفروشی داوری، قم، 1410 ق، چاپ اول.
49
39. عاملی (أبی جامع)، علی بن حسین، الوجیز فی تفسیر القرآن العزیز، دار القرآن الکریم، قم، 1413 ق، چاپ اول.
50
40. عبد الحق، محمد، الاکلیل علی مدارک التّنزیل و حقائق التّأویل للإمام النّسفی، دار الکتب العلمیة، لبنان، 1433 ق- 2012 م، چاپ اول.
51
41. علّامه حلّی، حسن بن یوسف، تبصرة المتعلمین فی احکام الدین، به انضمام فقه فارسی به قلم ابوالحسن شعرانی، کتابفروشی اسلامیه، تهران، 1367 ش، چاپ اول.
52
42. ---------------------، تحریر الاحکام الشرعیة علی مذهب الامامیة (ط- الحدیثة)، مؤسّسّهی امام صادق (ص)، قم، 1420 ق، چاپ اول.
53
43. ---------------------، تذکرة الفقها (ط- الحدیثه)، مؤسّسۀ آل البیت علیهم السلام، قم، 1414 ق، چاپ اول.
54
44. ----------------------، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب (ط- الحدیثه)، مجمع البحوث الاسلامیة، مشهد، 1412 ق، چاپ اول.
55
45. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، هجرت، قم، 1410 ق، چاپ دوم.
56
46. فولادوند، محمدمهدی، ترجمه قرآن، دار القرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ ومعارف اسلامى)، تهران، 1415 ق، چاپ اول.
57
47. قرائتی، محسن، تفسیر نور، مؤسّسهی در راه حق، [بی جا]، 1376 ش، چاپ پنجم.
58
48. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر أحسن الحدیث، بنیاد بعثت، تهران، 1377 ش، چاپ سوم.
59
49. ---------------، قاموس قرآن، دار الکتب الإسلامیّة، تهران، 1371 ش، چاپ ششم.
60
50. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، دار الکتب العلمیة، بیروت- لبنان، 1413 ق- 1993 م، [بی چا].
61
51. قرنی، عائض، التّفسیر المیسّر، العبیکان، [بی جا]، 1431 ق- 2010 م، چاپ چهارم.
62
52.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی (ط- اسلامیة)، محقّق/ مصحّح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1407 ق، چاپ چهارم.
63
53.کیانی، کاظم، سر الشفاء، زرقلم، بیجا، 1382 ش، چاپ سوم.
64
54. ---------، طب النجاه، زرقلم، بیجا، 1391 ش، چاپ هفتم.
65
55. ماوردی، النّکت و العیون، دار الکتب العلمیة، بیروت- لبنان، 1428 ق- 2007 م، چاپ دوم.
66
56. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403 ق، چاپ دوم.
67
57. ---------------------، حدود و قصاص و دیات، مؤسّسۀ نشر آثار اسلامی، تهران، [بی تا]، چاپ اول.
68
58. ----------------------، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الأخبار، انتشارات کتابخانۀ آیة ا... مرعشی نجفی، قم، 1406 ق، چاپ اول.
69
59. محقّق حلّی، ابوالقاسم نجم الدین، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ألآداب، نجف، 1389 ق- 1969م، چاپ اول.
70
60.-----------------------، المختصر النّافع فی فقه الإمامیة، به اهتمام محمد تقی دانشپژوه، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، [بی جا]، 1362 ش، [بی چا].
71
61. محلّی، جلال الدین؛ سیوطی، جلال الدین، تفسیر جلالین، با تعلیقات خالد الحمصی الجوجا، مکتبة الملّاح، دمشق، [بی تا]، [بی چا].
72
62. مراغی، احمد مصطفی، تفسیر المراغی، دار الکتب العلمیة، بیروت- لبنان، 2006 م، چاپ دوم.
73
63. مصطفوی، حسن، التّحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مرکز الکتاب للتّرجمة و النّشر، تهران، 1402 ق، چاپ اول.
74
64. مفید، محمد بن محمد، المقنعة، کنگرۀ جهانی هزاره شیخ مفید، قم، 1413 ق، چاپ اول.
75
65. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1374 ش، چاپ اول.
76
66. ملّاجیون الحنفی، احمد بن ابی سعید، التّفسیرات الأحمدیّة فی بیان الآیات الشّرعیة، دار الکتب العلمیة، لبنان، 2010 م، چاپ اول.
77
67. ملاحویش آل غازی، عبد القادر، بیان المعانی، مطبعه الترقی، دمشق، 1382ق، چاپ اول.
78
68. موسوی بجنوردی، سید محمد، فقه تطبیقی- بخش جزایی، انتشارات سمت، تهران، 1384 ش، [بی چا].
79
69. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، محقّق/ مصحّح: عباس قوچانی، علی آخوندی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت- لبنان، 1404 ق، چاپ هفتم.
80
70. النّحاس، أبی جعفر ، معانی القرآن الکریم، جامعة امّ القری، مکّهی مکرّمه، 1409 ق- 1988 م، چاپ اول.
81
71. نسفی، عبدا... بن احمد، التّفسیر النّسفی المسمّی بمدارک التّنزیل و حقائق التّأویل، دار القلم، بیروت- لبنان، [بیتا]، [بی چا].
82
72. نظام الدین، حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، دار الکتب العلمیة، بیروت- لبنان، [بی تا]، چاپ اول.
83
73. نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسّسۀ آل البیت علیهم السلام، قم، 1408 ق، چاپ اول.
84
74. واحدی، أبی الحسن، تفسیر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، دار القلم، بیروت؛ دار الشّامیة، دمشق، 1415 ق- 1995م، چاپ اول.
85
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران فریقین دربارۀ مصداق شاهد (هود: 17)
آیۀ 17 سورۀ هود از جمله آیاتی است که با اختلاف آرای شیعه و اهل سنت روبهرو شده است. برخی از مفسران اهل سنت ابوبکر را مصداق "شاهد" معرفی کردهاند و با استناد به قراین و دلایلی از انتساب این آیه به امیرالمؤمنین (ع) خودداری کردهاند. اما مفسران شیعی با اتکای به دلایل متقن برونمتنی و درونمتنی بر این باور هستند که حضرت علی (ع) مصداق روشن "شاهد" در آیۀ شریفه است. از جملۀ دلایل برونمتنی، روایات متعدد و با طرق گوناگونی از آن حضرت، رسول خدا (ص)، ائمۀ اطهار (ع) و صحابه و تابعین است که در آنها، امیرالمؤمنین (ع) مصداق "شاهد" معرفی شدهاند. دلایل درونمتنی نیز بیانکنندۀ هماهنگی ظاهر روایات مبین مصداق امیرالمؤمنین (ع) با ظاهر آیات 17 سورۀ هود، 43 سورۀ رعد و روایات نفس رسول خدا (ص) است.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52991_6328c46d80910bfe3c80712a18ba2198.pdf
2014-09-23
475
498
آیۀ 17 هود
ابوبکر
امام علی (ع)
اهل سنت
تالی
شاهد
شیعه
اعظم
خداپرست
khodaparast70@gmail.com
1
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث
AUTHOR
حامد
دژآباد
h.dejabad@ut.ac.ir
2
استادیار پردیس فارابی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
قرآن کریم.
1
- آلوسی، سید محمود (1415 ق )، روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم ، تحقیق على عبدالبارى عطیة ، بیروت ، دارالکتب العلمیه.
2
- ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله (1404 ق) ، شرح نهج البلاغة ، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم ، قم ، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
3
- ابن أبى حاتم ، عبدالرحمن بن محمد (1419 ق )، تفسیر القرآن العظیم، عربستان سعودى،مکتبة نزار مصطفى الباز.
4
- --------- (1271 ق )، الجرح والتعدیل، بیروت ، دار إحیاء التراث العربی.
5
- ابن اثیر (بی تا)، الکامل فی التاریخ ، بی جا ، بی نا.
6
- ابن بابویه ، محمد بن علی (1376 ش) ، الأمالی ، تهران ، کتابچی.
7
- ابن جوزی ، ابوالفرج عبدالرحمن بن على (1422 ق )، زاد المسیر فى علم التفسیر، تحقیق عبدالرزاق المهدی، بیروت ، دار الکتاب العربی.
8
- ------- (1406 ق )، الضعفاء والمتروکین، تحقیق عبدالله قاضی، بیروت، دارالکتب العلمیة.
9
- ابن حبان، محمد (بی تا )، المجروحین ،تحقیق محمود إبراهیم زاید، حلب، دارالوعی.
10
- ابن حجر العسقلانی، أبو الفضل أحمد بن علی (بی تا )، تعریف اهل التقدیس بمراتب الموصوفین بالتدلیس ، تحقیق عاصم بن عبد الله القریونی ، الأردن، مکتبة المنار.
11
- ---------- (1406 ق )، تقریب التهذیب،سوریه ،دار الرشید .
12
- ---------- (1406ق )، لسان المیزان، تحقیق دائرة المعرف النظامیة ، بیروت ، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
13
- ابن سعد أبوالولید الباجی ، سلیمان بن خلف (1406 ش )، التعدیل والترجیح ، تحقیق أبولبابة حسین ، ریاض ، داراللواء للنشر والتوزیع.
14
- ابن شاذان قمى، أبو الفضل شاذان بن جبرئیل (1363 ش )، الفضائل ، قم ، رضی.
15
- ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على (1379 ق )، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام ، قم ، علامه.
16
- ابن عطیه اندلسى ،عبدالحق بن غالب (1422ق)، المحرر الوجیز فى تفسیر الکتاب العزیز، بیروت، دارالکتب العلمیه.
17
- ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن عمرو (1419 ق )، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمد حسین شمس الدین ،بیروت، دار الکتب العلمیة.
18
- ابو الصلاح الحلبى، تقى بن نجم (1404 ق)، تقریب المعارف ، تحقیق فارس تبریزیان ( الحسون ) ، قم ، الهادی.
19
- ابوالفتوح رازى، حسین بن على (1408 ق )، روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن ، تحقیق محمد جعفر یاحقى؛ محمد مهدى ناصح ، مشهد ، بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى.
20
- ابوالفتوح رازى أبوعیسی الترمذی السلمی ، محمد بن عیسی (بی تا )، الجامع الصحیح سنن الترمذی ، تحقیق أحمد محمد شاکر ، بیروت ، دارإحیاء التراث العربی.
21
- أحمد بن محمد بن حنبل ، أبوعبدالله (1419 ق )، مسند احمدبن حنبل ، تحقیق السید أبوالمعاطی النوری ، بیروت ، عالم الکتب.
22
- اصبهانی،أبونعیم أحمدبن عبدالله بن أحمد (1405 ق )، الضعفاء ،تحقیق فاروق حمادة، بی جا ،دارالثقافة - الدارالبیضاء.
23
- اندلسى ،ابو حیان محمد بن یوسف (1420 ق )، البحر المحیط فى التفسیر، تحقیق صدقی محمد جمیل ،بیروت، دار الفکر.
24
- بحرانى، سید هاشم بن سلیمان (1374 ش)، البرهان فی تفسیر القرآن ، تحقیق قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة ، قم ، مؤسسه بعثه.
25
- بخاری ، محمد بن إسماعیل (1396 ق) ، الضعفاء الصغیر، تحقیق محمود ابراهیم زاید، حلب، دارالوعی.
26
- بغدادى، علاء الدین على بن محمد (1415 ق )، لباب التاویل فى معانى التنزیل ، تحقیق محمد على شاهین ، بیروت ، دار الکتب العلمیة.
27
- بغوى ،حسین بن مسعود (1420ق )، معالم التنزیل فى تفسیر القرآن، تحقیق عبدالرزاق المهدى ، بیروت،داراحیاء التراث العربى.
28
- بلاذری ، احمد بن یحیی بن جابر بن داود (1417 ق) ، جمل من أنساب الأشراف ، تحقیق سهیل زکار ؛ ریاض الزرکلی ، بیروت ، دارالفکر.
29
- بلخی ، مقاتل بن سلیمان (1423 ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان ، تحقیق عبد الله محمود شحاته ، بیروت ، دار إحیاء التراث.
30
- بیضاوى ، عبدالله بن عمر (1418 ق )، أنوارالتنزیل وأسرارالتأویل ، بیروت ، داراحیاءالتراث العربى.
31
- ثعلبى نیشابورى، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم (1422 ق )، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، بیروت،دار إحیاء التراث العربی.
32
- ثقفی ، ابراهیم بن محمد (بی تا) ، الغارات ، تحقیق سید جلال الدین المحدث ، بی جا ، بی نا.
33
- حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق )، وسائل الشیعه، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
34
- حسکانى ، عبید الله بن احمد (1411 ق )، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل ، تحقیق محمد باقر محمودى ، تهران ، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامى.
35
- حلى، حسن بن یوسف بن مطهر (1982 م) ، نهج الحقّ و کشف الصدق ، بیروت ، دار الکتاب اللبنانی.
36
- حلى ، سید على بن طاووس (بی تا )، سعد السعود للنفوس منضود، قم ، محمد کاظم الکتبی.
37
- ذهبی، شمس الدین محمد بن أحمد (1995 ق )، میزان الإعتدال فی نقد الرجال، تحقیق الشیخ علی محمد معوض؛ الشیخ عادل احمد عبدالموجود، بیروت، دارالکتب العلمیة.
38
- ------- (بی تا )، المغنی فی الضعفاء، تحقیق نورالدین عتر، بی جا ، بی نا.
39
- رازى ،فخرالدین ابو عبدالله محمد بن عمر (1420 ق )، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربى.
40
- رشید رضا (1427- 1428 ق )، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت – لبنان، دارالفکر.
41
- راغب اصفهانى ، حسین بن محمد (1412 ق )، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودى، دمشق بیروت، دارالعلم الدار الشامیة.
42
- سیوطی ، جلال الدین (1404 ق )، الدر المنثور فى تفسیر المأثور، قم ، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى.
43
- ------- (بی تا )،أسماء المدلسین ، تحقیق محمود محمد محمود حسن نصار ، بیروت ، دارالجیل.
44
- طباطبایى، سید محمد حسین (1417 ق )، المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه.
45
- طبرانی،سلیمان بن أحمد (1415 ق )، المعجم الأوسط ، تحقیق طارق بن عوض الله بن محمد؛ عبد المحسن بن إبراهیم الحسینی، قاهره ، دارالحرمین.
46
- ------- (1404ق )، المعجم الکبیر، موصل، مکتبه العلوم و الحکم.
47
- طبرسى ، فضل بن حسن (1372 ش )، مجمع البیان فى تفسیر القرآن ، تحقیق محمد جواد بلاغى، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
48
- طبرى، ابو جعفر محمد بن جریر (1412 ق )، جامع البیان فى تفسیر القرآن، بیروت،دار المعرفه.
49
- طریحی ، فخرالدین (1375ش) ، مجمع البحرین ، تحقیق احمد حسینی ، تهران ، کتابفروشی مرتضوی.
50
- طوسى، محمد بن الحسن (1414 ق) ، الأمالی ، تحقیق مؤسسة البعثة ، قم ، دارالثقافة.
51
- عروسى حویزى ، عبد على بن جمعه (1415 ق )، تفسیر نور الثقلین ، تحقیق سید هاشم رسولى محلاتى ، قم ، انتشارات اسماعیلیان.
52
- غرناطی الکلبی ، محمد بن أحمد بن محمد (1403ق )،کتاب التسهیل لعلوم التنزیل ، لبنان ، دار الکتاب العربی.
53
- فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى (1415 ق)، تفسیر الصافی ، تحقیق حسین اعلمی ، تهران ، مکتبه الصدر.
54
- فراهیدى، خلیل بن احمد (1410 ق) ، کتاب العین ، قم ، انتشارات هجرت.
55
- قرطبى، محمد بن احمد (1364 ش )، الجامع لأحکام القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
56
- قندوزی حنفی (بی تا )، ینابیع المؤدة لذوی القربی ، بی جا ، بی نا.
57
- کلینى، محمد بن یعقوب (1407 ق )، الکافی ، تحقیق علی اکبر غفاری ؛ محمد آخوندی ، تهران، دار الکتب الإسلامیة.
58
- کوفى، فرات بن ابراهیم (1410 ق ) ، تفسیر فرات الکوفی ، تحقیق محمد کاظم، تهران ، مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی.
59
- مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى (1403 ق)، بحار الأنوار ، بیروت ، دار إحیاء التراث العربی.
60
- مرعشی شوشتری ، قاضی نورالله (1409 ق )، إحقاق الحق و إزهاق الباطل ، قم ، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
61
- مصطفوى ، حسن (1360 ش) ، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم ، تهران ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
62
- مفید، محمد بن محمد (1413 ق )، الأمالی ، تحقیق حسین ولی استاد ؛ علی اکبر غفاری ، قم ، کنگره شیخ مفید.
63
- بلخى، مقاتل بن سلیمان (1423ق )، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، دار إحیاء التراث.
64
- نسائی ،أحمد بن شعیب أبو عبدالرحمن (1369 ق) ، الضعفاء والمتروکین، تحقیق محمود ابراهیم زاید، حلب، دار الوعی.
65
- هیثمی ، نورالدین علی بن أبی بکر (1412 ق )، مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، بیروت ، دارالفکر.
66
ORIGINAL_ARTICLE
تشابهها و تفاوتهای معتزله و نومعتزله در رهیافت ادبی به قرآن
معتزله و نومعتزله دو جریان فکری عقلگرا هستند که تفسیر ادبی قرآن را مورد عنایت ویژه قرار دادند. رویکرد ادبی معتزله در تفسیر قرآن از تفکر کلامی آنها برخاسته بود و آموزههایی همانند اعتقاد به خلق قرآن و وجود مجاز و راه داشتن تأویل در آن و باور بر اعجاز قرآن، نقشی مبنایی در شکلگیری نگرش ادبی معتزله به تفسیر قرآن داشت؛ درحالیکه این مؤلفهها در رویکرد ادبی نومعتزله، مسائلی روبنایی بودند و رهیافت ادبی نومعتزله بیش از آنکه مبتنی بر مباحث کلامی و اعتقادی باشد، از روشهای غربی در نقد متن پیروی میکرد. نومعتزله بهدلیل استفاده از منابع و مبانی فکری فرق مختلف کلامی و توجه به اندیشهها براساس کارایی آنها در پاسخگویی به چالشها، نتوانستند همانند معتزله منظومۀ فکری استواری ایجاد کنند تا بر اساس آن دیدگاههایشان در امور مختلف و از جمله رویکرد ادبی به قرآن را بهصورت مبنایی سامان دهند.
https://jqi.ut.ac.ir/article_52992_271b8fa0d5acec33ae87b6a4787753e3.pdf
2014-09-23
499
522
اعجاز
تأویل
خلق
قرآن
معتزله
نومعتزله
نرگس
بهشتی
nargesbeheshti@gmail.com
1
پژوهشگر جامعهالزهرا(س)؛ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
LEAD_AUTHOR
ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله (1383). شرح نهج البلاغه، قم: مرعشی.
1
ابن حزم، علی بن محمد (بی تا). الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، بغداد: مکتبة المثنی.
2
ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد (1345). مقدمه ابن خلدون، مترجم محمد پروین گنابادی، انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
3
ابن سلیمان، مقاتل(1381). الاشباه و النظائر فی القرآن الکریم، مترجمان محمد روحانی و محمد علوی مقدم تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
4
ابن قتیبة، ابو محمد عبد الله بن مسلم(2006). تاویل مشکل القرآن، تحقیق سید احمد صقر، قاهره: مکتبة دار التراث.
5
ابو زید، نصر حامد (1389). معنای متن پژوهشی در علوم قرآن ترجمه مرتضی کریمی نیا تهران: طرح نو.
6
ابوزید، نصر حامد (1995). التفکیر فی زمن التکفیر، قاهره: مکتبة مدبولی.
7
ابوزید، نصر حامد (1392). رهیافت ادبی به قرآن: پیشینه، نتایج و دشواری ها، ترجمه مهرداد عباسی، آینه پژوهش سال 24 شماره چهارم، ص 17- 30
8
ابوزید، نصر حامد(1387). رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن: پژوهشی در مساله مجاز در قرآن از نظر معتزله؛ ترجمه احسان موسوی خلخالی؛ تهران: نیلوفر.
9
اشعری، ابو الحسن(1400ق) مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، آلمان، ویسبادن: فرانس شتاینر.
10
اشمیتکه زابینه (1390). «خردگرایی کلامی در دوران میانی جهان اسلام» ترجمه حمید عطایی نظری، آینه پژوهش سال 22 شماره 6 ص 7-19.
11
امین، احمد (1964). ضحی الاسلام، ج3، قاهره: مکتبة نهضة المصریه، بیروت: دار الکتاب العربی.
12
باقلانی ابوبکر(بیتا) اعجاز القرآن تحقیق سید احمد صقر، القاهره، دارالمعارف.
13
بلبع، عبد الحکیم (بیتا) ادب المعتزله الی نهایة القرن الرابع الهجری، مصر: دار النهضة.
14
البنا جمال (بیتا) تجدید الاسلام و اعادة تأسیس منظومة المعرفة الاسلامیة قاهره: دار الفکر الاسلامی.
15
بنت الشاطی، عایشه عبد الرحمن (1376). اعجاز بیانی قرآن، ترجمه حسین صابری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
16
بنت الشاطی، عایشه عبد الرحمن(2004)الاعجاز البیانی للقرآن و مسائل نافع بن الازرق: دراسة قرآنیه بیانیة، قاهره: دار المعارف.
17
بو عمران، شیخ (1382) مساله اختیار در تفکر اسلامی و پاسخ معتزله به آن ترجمه اسماعیل سعادت تهران: انتشارات هرمس.
18
جاحظ، عمر بن بحر(بیتا) البیان و التبیین، تحقیق عبد السلام محمد هارون، بیروت: دار الفکر.
19
جاحظ، عمرو بن بحر (1998) البخلا، بیروت، دارالفکر.
20
جاحظ، عمرو بن بحر (2002) رسائل الجاحظ، تقدیم و شرح علی بو ملحم، بیروت دار و مکتبة الهلال.
21
حسین، طه (1974) المجموعة الکاملة لمؤلفات الدکتور طه حسین ج 14، بیروت: دار الکتب البنانی.
22
حسین، طه(1996). فی الشعر الجاهلی قاهره: النهر للتشریع و التوزیع.
23
حمصی، نعیم (1980) فکرة الاعجاز القرآن، بیروت: موسسة الرسالة.
24
حنفی، حسن(1998) من العقیده الی الثورة، بیروت: دار التنویر للطباعة و النشر.
25
الخفاجی، ابو محمد عبد الله بن سنان(1994). سرالفصاحة، تحقیق علی فودة، القاهره: مکتبة الخانجی.
26
خلف الله، محمد احمد(1999) الفن القصصی فی القرآن الکریم، قاهره: سینا للنشر و بیروت: موسسه الانتشار العربی.
27
خولی، امین(1995) مناهج التجدید فی النحو و البلاغه و التفسیر و الادب، قاهره: الهیئة المصریه.
28
دتلو، خالد (1387). گرایشهای اعتزالی در قرن بیستم، ترجمه سید مهدی حسینی و مینو ایمانی ،ماهنامه پژوهشی اطلاعات حکمت و معرفت شماره 28، ص 33-43
29
رشید رضا، محمد (1993/ 1414ق) ؛ التفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت: دار المعرفة.
30
رومی، فهد بن عبد الرحمن بن سلیمان (1414)؛ منهج المدرسة العقلیة الحدیثة فی التفسیر، بیروت: موسسه الرساله.
31
زرّوق، الحسین؛ (2013). جهود الامة فی الاعجاز البیانی للقرآن الکریم المسار و المال و المکتبة، قاهره، دار السلام.
32
زغلول سعد(1388). نقش قرآن در تکامل نقد ادبی، ترجمه علی اوسط ابراهیمی قم: موسسه بوستان کتاب.
33
سبحانی، جعفر (1373)؛ فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، قم: توحید.
34
شحاته، عبدالله محمود (1962/ 1382ق)؛ منهج الامام محمد عبده فی التفسیر القرآن الکریم، قاهره: نشر الرسائل الجامعیه.
35
شرقة، ظافر بن سعید (1435ق) نهج الاعتزال فی الاتجاهات الفکریة المعاصرة، ریاض: مرکز الفکر المعاصر.
36
شنتاوی احمد و دیگران(1933)؛ دائرة المعارف الاسلامیه، بیروت: دارالمعرفة.
37
الشهرستانی، محمد بن عبد الکریم (2008/ 1428-1429ق) الملل و النحل، بیروت: دار الفکر.
38
طبری، علی بن ربن، (1973) الدین و الدولة فی اثبات نبوة النبی محمد(ص)، تحقیق عادل نویهض، بیروت: دار الافاق الجدید.
39
طنطاوی، جوهری(1412ق) الجواهر فی التفسیر القرآن الکریم، بیروت: داراحیا التراث العربی.
40
طیب حسینی، محمود(1389). تفسیر ادبی، دایرة المعارف قرآن کریم، ج8، قم: بوستان کتاب.
41
عبد الرحیم، عبد الغفار(بیتا) الامام محمد عبده و منهجه فی التفسیر، قاهره: المرکز العربیی للثقافة و العلوم.
42
عبده، محمد(1972) الاعمال الکاملة، جمعآوری محمد عماره، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
43
عبده، محمد(2005)، رسالة التوحید، مکتبة الاسرة.
44
علی مراد، سلیمان (1392) سنت تفسیری برجای مانده از معتزله در تفاسیر شیعه و سنی، مترجم حمید باقری، آینه پژوهش سال 24 شماره 3، ص 5-15.
45
غره، محمد هیثم(2009). البلاغه عند المعتزله، ابوظبی للثقافة و النشر.
46
غزالی، محمد (2005) السنة النبویة بین اهل الفقه و اهل الحدیث، قاهره: دار الشروق.
47
غزالی، محمد (1985)، سر تاخر العرب و المسلمین، مصر: دار الصحوة.
48
الفاخوری، حنا و خلیل الجر (1373) تاریخ فلسفه در جهان اسلامى، ج1، ترجمه عبدالمحمد آیتى، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
49
الفاضل، احمد محمد(2008) الاتجاه العلمانی المعاصر فی علوم القرآن الکریم، دمشق: مرکز الناقد الثقافی.
50
فرا، ابو زکریا یحیی بن زیاد (1980) معانی القرآن، مصر: دارالمصریه.
51
قاضی، عبد الجبار(بیتا)، المتشابه القرآن، قاهره: مکتبه التراث.
52
قاضی، عبد الجبار (1965). المغنی فی ابواب التوحید و العدل قاهره: الدار المصریه.
53
قاضی، عبد الجبار (بیتا) المحیط بالتکلیف، تحقیق عمر السید عزمی قاهره: دارالمصریه.
54
کریمی نیا، مرتضی (1392). ریشه های تکوین نظریه اعجاز قرآن و تبیین وجوه آن در قرون نخست، پژوهش های قرآن و حدیث، سال 44 شماره اول، ص 113-144.
55
مارتین، ریچارد؛ (1387)«سیر تاریخی اندیشه اعجاز قرآن»، مترجم علی آقایی، پژوهشهای قرآنی 54-55، سال چهاردهم، ص 262-289.
56
.......محمد عبده و منهجه فی دراسة العقیده(2005) نشر یافته در اسلام اون لاین در تاریخ 11/12/ 2005م.
57
مدنی، محمد محمد و دیگران؛(1972) القرآن نظرة عصریة جدیدة، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
58
المراغی، احمد مصطفی(1950). تاریخ علوم البلاغة، مصطفی البابی الحلبی.
59
ملاحمی خوارزمی محمود بن محمد (1386). الفائق فی اصول الدین، تحقیق ویلفرد مادلونگ و مارتین مکدرموت، تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
60
مهدوی راد، محمد علی(بی تا) جزوه درسی اعجاز.
61
الندیم محمد بن اسحاق(1398ق)؛ الفهرست، بیروت: دار المعرفة..
62
نفیسی شادی (1379). عقل گرایی در تفاسیر قرن چهاردهم قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
63
وصفی، محمد رضا(1387) نومعتزلیان: گفتگو با نصر حامد ابوزید، عابد الجابری، محمد ارکون، حسن حنفی، تهران: نگاه معاصر.
64
ولفسن، هری استرین(1368) فلسفه علم کلام ترجمه احمد آرام تهران: الهدی.
65
ویلانت، رتراود (1383). جریانشناسی تفاسیر قرآن در دوره معاصر، ترجمه مهرداد عباسی، آینه پژوهش، شماره86، 2-17.
66
ORIGINAL_ARTICLE
چکیده های انگلیسی
https://jqi.ut.ac.ir/article_53653_cb4d5bfee8817363f91f77ace2e16232.pdf
2014-09-23
1
7