The methods of conflict resolution of news in Mokhtalif al-Hadith

Document Type : pajoohesh

Authors

1 Professor, Al- Zahra University, Iran

2 M.A. Student of Quran and Hadith Siences, Al- zahra University, Iran

Abstract

Ibn Qutayba Dinevari is one of the prominent Sunni lexicalogists and traditionalists who has a lot of books on various religious knowledges. The book "Mokhtalif al-Hadith” has a vital role in resolution of contradictory traditions. Becaous Ibn Qutayba has gathered traditions, interpreted and resolved contradictory resolutions according to the condition of the age and development of the Mu'tazilaand Ahl-Tajsim's theological disputes. This research tries to examine the method of Ibn Qutayba in this book; meanwhile it introduces the sciences which he has used used for resolution of contradictory traditions. The results of the study show that the author of the book has demonstrated the way of collection of these contradictions through gathering contradictory traditions and has tried to collect traditions so that to avoid rejecting two contradictory traditions. Knowing of scientific and literary principals, rational science, jurisprudencial principles, Quranic teachings, and fiqh-Al-hadith led Ibn Qutayba to show a clear picture and understanding of the Qur'an and hadith. Contradictions in Ibn Qutayba, s Mokhtalif al-Hadith has been presented in three forms: uncorrect interpretations, established contradiction, and unestablished contradiction. In almost all cases, Ibn Qutayba was very careful to prevent from rejection of traditions. Hence he does his best to find a way to collect traditions; in a few cases, where there has been established contradiction between traditions, he has preferred some or accepted the rejection of one of them.

Keywords


  1. قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
  2. آلوسی، محمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق علی عبدالباری عطیه، چاپ نخست، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  3. ابن‏اثیر جزری، عزّالدین (1409ق / 1992م)، أسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: دارالفکر.
  4. ابن‏جوزی، ابوالفرج عبدالرحمان (1412ق)، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء و مصطفی عبدالقادر عطاء، چاپ نخست، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  5. ابن‏صلاح، عثمان بن عبدالرحمان الشهرزوری (1421ق)، علوم الحدیث لإبن صلاح، تحقیق نورالدین عتر، بیروت: دارالفکر المعاصر.
  6. ابن‏عاشور، محمد بن طاهر (بی­تا)، التحریر و التنویر، بی­جا: بی‏نا.
  7. ابن‏عبدالبر، ابوعمر یوسف بن عبدالله (1412ق/ 1992م)، الإستیعاب فی معرفه الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، چاپ نخست، بیروت: دارالجیل.
  8. ابن‏عبدالشکور، عادل (1425ق)، قواعدالعلل و قرائن الترجیح، چاپ نخست، ریاض: دارالمحدِّث للنشر و التوزیع.
  9. ابن‏عماد حنبلی، ابوالفلاح (1406ق)، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تحقیق الأرناؤوط، چاپ نخست، بیروت: دار ابن‏کثیر.
  10. ابن‏فارس، احمد (1404ق)، معجم مقائیس اللغة، قم: مکتب الأعلام الإسلامی.
  11. ابن‏قتیبه، ابومحمد عبدالله ­بن مسلم (بی­تا)، تأویل مختلف الحدیث، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  12. ابن‏کثیر دمشقی، اسماعیل ­بن عمرو (1419ق)، تفسیر القرآن العظیم (ابن‏کثیر)، تحقیق محمد حسین شمس‏الدین، چاپ نخست، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  13. ــــــــــــــــــــــــــــــــ (1407ق)، البدایة و النهایة، بیروت: دارالفکر.
  14. ابن‏منظور، محمدبن مکرم (بی­تا)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دارصادر.
  15. ابن‏خلّکان، ابوالعباس احمد بن ابراهیم بن ابی‏بکر (1364)، وفیات الأعیان و آنباء آبناء الزَّمان، قم: منشورات شریف رضی.
  16. احسانی‏فر لنگرودی، محمد (1427ق)، أسباب اختلاف الحدیث، قم: دارالحدیث.
  17. ادلبی، صلاح‏الدین (1403ق)، منهج نقدالمتن عند العلماء الحدیث النبوی، بی­جا: بی‏نا.
  18. بروکلمان، کارل (1426ق)، تاریخ الأدب العربی، بی­جا: دارالکتاب الإسلامی.
  19. بقاعی، علی نایف (1403ق)، المنهج الحدیث فی تسهیل الحدیث، چاپ نخست، بیروت: شرکة دارالبشائر الإسلامیة.
  20. جارم، علی (1380)، البلاغة الواضحة، چاپ چهارم، قم: انتشارات سیّدالشهداء.
  21. 21.      جوابی، محمدطاهر (بی­تا)، جهود المحدثین فی نقد متن الحدیث النبوی الشریف،بی­جا: نشر و توزیع ع. الکریم ­بن عبدالله.
  22. حموی، یاقوت بن عبدالله (1995م)، معجم البلدان، چاپ دوم، بیروت: دارصادر.
  23. خراسانی، محمدکاظم (1424ق)، کفایة الأصول، چاپ هشتم، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  24. خطیب بغدادی، احمد بن علی بن ثابت (1422ق)، تاریخ بغداد، تحقیق بشار عواد معروف، چاپ نخست، بیروت: دارالغرب الإسلامی.
  25. دلبری، علی (1386)، مبانی رفع تعارض از دیدگاه شیخ طوسی در إستبصار، مشهد: انتشارات علوم اسلامی رضوی.
  26. راغب اصفهانی، حسین ­بن محمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، چاپ نخست، بیروت: دارالعلم و الدار الشامیة.
  27. راوندی، قطب‏الدین سعید بن هبةالله (1405ق)،  فقه القرآن فی شرح آیات الأحکام، چاپ دوم، قم: کتابخانه آیت‏الله مرعشی نجفی.
  28. زرکشی محمد بن بهادر (بی­تا)، البحر المحیط فی أصول الفقه، تحقیق عشقر عمر سلیمان، غردقه: نشر دارالصفوة.
  29. السخاوی، محمد بن عبدالرحمان (1415ق)، فتح المُغیث بِشرح الفیه الحدیث للعراقی، تحقیق علی حسین علی، قاهره: مکتبة السنة.
  30. سعیدی روشن، محمدباقر (1388)، آشنایی با علوم قرآن، چاپ نخست، قم: انتشارات جامعة المصطفی العالمیة.
  31. سیوطی، جلال‏الدین (1389)، الإتقان فی علوم القرآن، ترجمه محمود طیب حسینی(دشتی)، قم: اصول دین.
  32. شافهی، محمد بن بهادر بن عبدالله (بی­تا)، البحر المحیط فی اصول الفقه، تصحیح عمر سلیمان، غردقه: دار الستة.
  33. شاکر، احمد محمد (1408ق)، الباعث الحثیث شرح إختصار علوم الحدیث للحافظ إبن کثیر، بیروت: مؤسسة الکتب الثقافیة.
  34. شهید ثانی، زین‏الدین علی بن احمد (1413ق)، الرعایة فی علم الدرایة، تحقیق عبدالحسین محمد علی البقال، چاپ دوم، قم: منشورات مکتبة آیت‏الله مرعشی.
  35. صالح، صبحی (1428ق)، علوم الحدیث و مصطلحه، چاپ نخست، قم: ذوی القربی.
  36. صدر، حسن (بی­تا)، نهایة الدرایة، تحقیق: ماجد الغرباوی، قم: نشر المشعر.
  37. صدر، سید محمدباقر (1418ق)، دروس فی علم الأصول، چاپ پنجم، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  38. فتاحی زاده، فتحیه (1389)، مبانی و روش­های نقد حدیث در کتب اربعه، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه قم.
  39. فهیمی­تبار، حمیدرضا (1389)، کاوشی در روایت تأبیرالنخل، فصلنامه حدیث‏پژوهی، سال دوم، شماره چهارم.
  40. عتر، نورالدین (1412ق)، منهج النقد فی علوم الحدیث، چاپ دوم، بیروت: دارالفکر.
  41. العکش، عمر مسلم (1426ق)، ابن‏قتیبة و جهوده اللغویة، امارات متحده عربی: المجمع الثقافی.
  42. عنیف، عبدالرحمان (1417ق)، معجم الشعراء، چاپ نخست، بیروت: دارالمناهل.
  43. مسجدی، حیدر (1432ق)، التصحیف فی متن الحدیث، چاپ نخست، قم: دارالحدیث.
  44. مسعودی، عبدالهادی (1386)، روش فهم حدیث، چاپ سوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‏ها (سمت).
  45. المسعودی، علی­بن الحسین (1409ق)، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: اسعد داغر، چاپ دوم، قم: دارالهجرة.
  46. مظفر، محمدرضا (1384)، أصول الفقه، ترجمه محسن غرویان و علی شیروانی، چاپ سوم، قم: انتشارات دارالفکر.
  47. مقدسی، ابو عبدالله محمد بن احمد (1404ق)، أحسن التقاسیم فی معرفه الأقالیم، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  48. مهدوی­راد، محمد و محسن رفعت (1390)، بررسی روش­های ابن ابی الحدید در فهم متن نهج البلاغه، فصلنامهحدیث‏پژوهی، سال سوم، شماره شش.
  49. نراقی، احمدبن محمدمهدی (1415ق)، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ نخست، قم: مؤسسه آل البیت (ع) لإحیاء التراث.
  50.  هاشمی، احمد (1420ق)، جواهر البلاغة، تصحیح محمدجلیل صدقی، قم: ذوی القربی.