Persian equivalents for 'Wadi' in the historical periods of the Persian translation and interpretation of the Quran

Document Type : pajoohesh

Author

Faculty Member of Shahid Beheshti University, Iran

Abstract

The Arabic word “Wadi”, which was clearly understood by the Arab nomads, had not been used in the ancient Persian texts. The first uses of this word in the Persian works go back to late third century after Hijrah, when the translators had to find equivalents for ten Qur’anic usages of the word. The present research aims to study which equivalents were employed in different periods for this word in the Persian translations and interpretations of the Quran. The other objective of this work is to find out when and why the translators gave up translating this term. Furthermore, a number of appropriate equivalents have been suggested for translating “Wadi” in the Quran. The study shows that the translation strategies employed for dealing with the term “Wadi” varied in three periods. In the first period which lasted up to mid-sixth century after Hijrah, the equivalents were derived from the root word of “river”. In the second period which lasted up to the current period the term was mostly left un-translated. Presently, an equivalent is preferred which means “valley” or “land”; although in many cases the term is also left un-translated. The absence of necessary semantic relations in Persian for a constant employment of an equivalent, originating from the differences in the environmental experiences of the Persian speakers and the residents of the Arabian Peninsula, has prevented the prevalence of a single equivalent. Furthermore, it is impossible to preserve the semantic features of “Wadi” and at the same time decide on an equivalent for the term. Therefore, it is better to consider various equivalents for the translation of this term based on the semantic context in every Quranic verse.

Keywords

References

  1. قرآن کریم
  2. آبان. هوشنگ (1385)، ترجمه ساده و روان قرآن کریم، تهران: فرناس.
  3. آیتی، عبدالمحمد (1367)، ترجمه قرآن، تهران: سروش.
  4. ابن‏رسته، احمد (1982م)، الاعلاق النفیسۀ، بیروت: دارالصادر.
  5. ابن‏شبه، ابوزید عمر (1368)، اخبار المدینۀ المنورۀ، قم: دار الفکر.
  6. ابن‏فقیه، احمد (1416ق)، البلدان، تصحیح یوسف الهادی، بیروت: عالم الکتب.
  7. اسفراینی، ابوالمظفر شاهفور بن طاهر (1375)، تاج التراجم فی تفسیر القرآن للاعاجم، تصحیح نجیب مایل هروى و على‏اکبر الهى خراسانی، تهران: علمی فرهنگی.
  8. اسماعیلی، مهران (1392)، «شبکه مفهومی وادی در گفتمان سده­های نخست هجری. تاریخ و تمدن اسلامی»، سال نهم، شماره 17، ص3-22.
  9. امامی، ابوالقاسم (1370)، ترجمه قرآن، تهران: نگار.
  10. انوری، حسن (1381)، فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
  11. بابا حاجیانی،‌ احمد (1383)، فرهنگ لغات قرآنی، تهران: توکلی.

12. بخارایی، محمد بن محمد بن نصر (1365). المستخلص فی ترجمان القرآن، تصحیح سید محمد علوی مقدم و رضا اشرف زاده، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء.

  1. بهبودی، محمدباقر (1369)، ترجمه قرآن، تهران: خانه آفتاب.
  2. پورجوادی، کاظم (1372)، ترجمه قرآن، تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی.
  3. جرجانی، سید شریف (1333)، ترجمان القرآن، تصحیح سید محمد دبیرسیاقی، تهران: بنیاد قرآن.
  4. جمعی از مترجمان (1356)، ترجمه تفسیر طبری، تصحیح حبیب یغمایی، تهران: توس.

17. حاج منصوری، فرامرز (1388)، ثمود، در کاظم موسوی بجنوردی (ویراستار)، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، (ج7، ص109-113)، تهران: مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.

  1. حداد عادل، غلامعلی (1390)، ترجمه قرآن، مشهد: آستان قدس رضوی.
  2. حریری، محمدیوسف (1378)، فرهنگ اصطلاحات قرآنی، قم: هجرت.
  3. حلبی، علی‏اصغر (1380)، ترجمه قرآن، تهران: اساطیر.
  4. حموی، یاقوت (1383)، معجم البلدان، ترجمه علینقی منزوی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور.
  5. خرمشاهی، بهاءالدین (1375)، ترجمه قرآن، تهران: انتشارات جامی و انتشارات نیلوفر.
  6. دهخدا، علی‏اکبر (1377)، لغت­نامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

24. رازی، ابوالفتوح (1408ق)، رَوض الجِنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، تصحیح محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد: آستان قدس.

25. رجایی بخارایی، احمدعلی (1363)، فرهنگ لغات قرآن خطی آستان قدس رضوی شماره 4 با ترجمه فارسی کهن، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

  1. رضایی، محمد (1360)، واژه­های قرآن، تهران: انتشارات مفید.
  2. سادات ناصری، سید حسن و منوچهر دانش‏پژوه. (1369)، هزار سال تفسیر فارسی، تهران: البرز.
  3. سورآبادی، ابوبکر عتیق بن محمد (1380)، تفسیر سورآبادی، تصحیح علی‏اکبر سعیدی سیرجانی. تهران: نشر نو.
  4. صادقی تهرانی، محمد (1382)، ترجمه قرآن، قم: اسوه.

30. صدرایی خویی، علی (1383)، فهرستگان نسخ خطی ترجمه­های فارسی قرآن کریم، قم: مرکز ترجمه قرآن مجید به زبان‏های خارجی.

  1. صمصام شریعت، سید محمد (1386)، ترجمه قرآن، اصفهان:‌ مؤسسه فرهنگی ثامن الائمه.
  2. عادل سبزواری، محمود (1383)، لغت­نامه قرآن کریم، تهران: نشر ثالث.
  3. عمید، حسن (1371)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر.

34. غیاثی کرمانی، سید محمدرضا (1389)، لغت­نامه قران کریم (نگاهی نو به نثر طوبی اثر علامه شعرانی)، قم: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود.

  1. فارسی، جلال‏الدین (1369)، ترجمه قرآن، تهران: انجام کتاب.
  2. فولادوند، محمدمهدی (1373)، ترجمه قرآن، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف.
  3. قادری، حیدر (1388)، فرهنگ قرآن (کردی - فارسی)، سنندج: مدارا.
  4. کلانتری، الیاس، (بی­تا)، فرهنگ لغات قرآنی، بی­جا: انتشارات بیان.
  5. گرمارودی، سیدعلی (1383)، ترجمه قرآن، تهران: قدیانی.
  6. مترجمی ناشناس (1355)، ترجمه قرآن موزه پارس، تصحیح علی رواقی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  7. مترجمی ناشناس (1362)، قرآن قدس، تصحیح علی رواقی، تهران: موسسه فرهنگی شهید محمد رواقی.

42. مترجمی ناشناس (1364)، ترجمه قرآن نسخه مورخ 556 قمری، تصحیح محمدجعفر یاحقی، مشهد: موسسه فرهنگی شهید محمد رواقی.

  1. مترجمی ناشناس (1366)، تراجم الاعاجم، تصحیح مسعود قائمی و محمود مدبری، تهران: انتشارات اطلاعات.
  2. مترجمی ناشناس (1371)، ترجمه و تفسیر جزء عم، تصحیح مهدی درخشان، تهران: دانشگاه تهران.
  3. مترجمی ناشناس (1383)، برگردانی کهن از قرآن کریم، تصحیح علی رواقی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  4. مترجمی ناشناس (1383)، ترجمه قرآن ماهان، تصحیح محمود مدبری، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
  5. مترجمی ناشناس (1386)، ترجمه­ای فارسی از قرآن مجید، تصحیح علی رواقی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
  6. مجتبوی، سید جلال‏الدین (1372)، ترجمه قرآن، تهران: حکمت.

49. مرکز توسعه و ترویج فعالیت‏های قرآنی (1382)، کارنامه قرآنی جمهوری اسلامی ایران، برزین ضرغامی (ویراستار)، تهران: کتاب مبین.

  1. مشکور، محمدجواد (1357)، فرهنگ تطبیقی عربی با زبان­های سامی و ایرانی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  2. مشیری، مهشید (1369)، فرهنگ زبان فارسی، تهران: انتشارات صدا و سیما.
  3. مصطفوی، حسن (1371)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارة الثقافه و الارشاد الاسلامی.
  4. معین، محمد (1375)، فرهنگ معین، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  5. معینی، محسن (1392)، فرهنگ امثال و تعابیر قرآنی، تهران: فرهنگ معاصر.
  6. مفسری ناشناس (1348)، تفسیر قرآن پاک، تصحیح علی رواقی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

56. مفسری ناشناس (1349)، تفسیر قرآن مجید از نسخه محفوظ در دانشگاه کمبریج، تصحیح جلال متینی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.

  1. مفسری ناشناس (1352)، تفسیر برعشری، تصحیح جلال متینی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  2. مفسری ناشناس (1375)، بخشی از تفسیری کهن به پارسی، تصحیح آیت‏الله زاده شیرازی، بی‏جا: مرکز فرهنگی نشر قبله.
  3. مکارم شیرازی، ناصر (1373)، ترجمه قرآن، تهران: دارالقرآن کریم.
  4. میبدی، رشیدالدین احمد (1371)، کشف الاسرار و عدة الابرار، تصحیح علی‏اصغر حکمت، تهران: امیرکبیر.
  5. ناشناس (1344)، لسان التنزیل، تصحیح مهدی محقق، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  6. ناشناس (1359)، تفسیر مفردات قرآن، تصحیح عزیزالله جوینی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  7. نسفی، ابوحفص نجم‏الدین محمد (1367)، تفسیر نسفی، تصحیح عزیزالله جوینی، تهران: سروش.
  8. نیشابوری، معین‏الدین (1376)، تفسیر بصائر یمینی، تصحیح علی رواقی، تهران: دفتر نشر میراث مکتوب.
  9. یاحقی، محمدجعفر (1361)، درّ مکنون؛ بررسی یک قرآن دستنوس مترجم مورخ 759ق، مشکوة، شماره اول، پاییز.

66. ــــــــــــــــــــــ (1374)، فرهنگنامه قرآنی: فرهنگ برابرهای فارسی قرآن بر اساس 142 نسخه خطی کهن محفوظ در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی.

  1. Mccarthy, P. (2005). Wadi. In R.W. MCCOLL (Ed), Encyclopedia of World Geography (vol 1, p.977). New York: Facts on file.
Journal of ًQuranic Theological Exegesis
Volume 2, Issue 1 - Serial Number 1
April 2015
Pages 119-152

Files

Share

How to cite

Statistics