روش‌شناسی الکشف والبیان فی تفسیر القرآن

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه شاهد

چکیده

ابواسحاق ثعلبی نیشابوری، مفسر برجستۀ ایرانی در سدۀ چهارم و پنجم هجری به‌شمار می‌رود. ثعلبی در دانش‌های گوناگون اسلامی همچون ادبیات عرب (صرف، نحو، لغت، اعراب و علوم بلاغی)، حدیث، تفسیر و علوم قرآنی تبحر داشته است؛ به گونه‌ای که دانش‌پژوهان بسیاری، راه‌های دور و دراز را می‌پیمودند و خود را به مجالس درسی ثعلبی می‌رساندند. تفسیر ثعلبی اثری جامع و ارزنده در تفسیر قرآن به‌شمار می‌رود که دربردارندۀ سخنان و دیدگاه‌های عالمان رشته‌های گوناگون علمی است. از آن‌جا که بخش عمدۀ تفسیر ثعلبی را روایات صحابه و تابعین و حتی اهل بیت u تشکیل می‌دهد؛ می‌توان، تفسیر وی را در شمار تفاسیر روایی برشمرد. روحیۀ حق‌محوری و منصفانۀ ثعلبی سبب شده که وی تفسیر خود را با روایات تفسیری اهل بیت u بیاراید. همین مسئله موجب شده برخی، پیکان انتقادات و سرزنش‌ها را به سوی وی‌ نشانه روند. شخصیت و جایگاه برجستۀ علمی ثعلبی، عالمان، مفسران سده‌های بعدی را بر آن داشته تا، به گونه‌ای فراگیر، در آثار و نگاشته‌های خویش از تفسیر وی بهره گیرند.

کلیدواژه‌ها