2
.دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران(پردیس فارابی)
چکیده
درنگ در ویژگی تناسب در قرآن کریم، در فهم و تفسیر صحیح و استوار این کتاب آسمانی، نقشی اساسی داشته و برای دستیابی به ظرافتهای معنایی و برخی اسرار آن، امری بایسته است. بر اساس مطالعات آماری، اسما و صفات الاهی، بدون احتساب اسم جلالة الله، قریب به دو درصد از واژگان قرآنی را به خود اختصاص دادهاند و بیشتر این صفات در فرجام آیات و به شکل مزدوج – همآیی دو صفت با یکدیگر- آمدهاند. نظر به اعجاز بیانی قرآن و حکمتمندی ساختار و آموزههای آن، این باهمآیی نمیتواند بدون مبنا و غایت سامان یافته باشد. در این بین، بررسی بُعد تناسب درونآیهای در خصوص اسمای الاهی، موضوع پژوهش پیشرو را شکل داده است. فرضیه این پژوهش، تناسب صفات مزدوج پایانی آیات با گزارههای پیشین و کارآمدی آن در فهم مقاصد آیات است. نتایج این پژوهش، ضمن اثبات اصل تناسب مورد نظر، به کاربردهای آن در تفسیر قرآن پرداخته و بر آن، به عنوان یک قاعده تفسیری تأکید دارد.