وحی بیانی و چیستی نطق محسوس قرآن (در پرتو آموزه‌های نهج‌البلاغه)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه تهران

چکیده

سبک و نحوۀ سخن گفتن قرآن مجید با انسان، همواره یکی از خدشه‌های ذهنی انسان به‌خصوص دین‌پژوهان معاصر است که ذهن آنها را می‌گزد. به باور نویسنده قالب تجلی این سبک را باید در حقیقتی به نام «نطق قرآن» جست‌وجو کرد. بر اساس قراین لغوی و روایی، معنای «انتقال و ارائۀ پیام و مراد» در واژۀ «نطق» نهفته است و این پیام و مراد شاید از طریق سازوکارهای حسی مانند الفاظ و اصوات (نطق محسوس) یا سازوکارهای عقلی (نطق معقول) محقق شود.فرضیۀ مقاله آن است که وحی بیانی، یکی از اقسام نطق وحی قرآنی به‌شمار می‌آید که در نهایت به اثبات مبنای ترجمان‌خواهی قرآن در وحی قرآنی منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم

    نهج‌البلاغه

    1. ابن ابی‌الحدید معتزلی، عزالدین (1385ق). شرح نهج‌البلاغه، قاهره، دارالاحیاء التراث العربی.
    2. ابن‌فارس، احمد (1422ق). معجم مقاییس اللغة، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی.
    3. ابن‌میثم بحرانی، میثم (1375ش). شرح نهج‌البلاغه، ترجمۀ محمدی مقدم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس.
    4. جزایری، نورالدین‌بن نعمت‌الله (1417ق). نور البراهین، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
    5. جوادی آملی، عبدالله (1381ش). قرآن در کلام علی، قم، نشر اسراء.
    6. حسن‌زاده آملی، حسن (1416ق). الانسان الکامل فی نهج‌البلاغه، ترجمۀ عبدالرضا افتخاری، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیة.
    7. حویزی، علی‌بن جمعه (1412ق). نورالثقلین، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، قم، مؤسسة اسماعیلیان.
    8. خوانساری، جمال‌الدین محمد (1366ش). شرح غررالحکم، تصحیح میرجلال‌الدین حسینی ارموی محدث، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    9. خویی، میرزا حبیب‌الله (1405ق) منهاج البراعة، تهران، مکتبه الاسلامیه.
    10. راوندی، قطب‌الدین (1406ق). منهاج البراعه، قم، مکتبة آیه‌الله مرعشی نجفی.
    11. سید‌بن طاووس (بی‌تا). فلاح السائل، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
    12. شانه‌چی، کاظم (1381ش). درایة الحدیث، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    13. شعار، یوسف (1380ق). تفسیر آیات مشکلة، تبریز، شفق.
    14. صادقی، محمد (1408ق). الفرقان فی تفسیر القرآن، قم، فرهنگ اسلامی.
    15. صوفی تبریزی، ملا عبدالباقی (1378ق). منهاج الولایة فی شرح نهج‌البلاغه، تصحیح حبیب‌الله عظیمی، تهران، نشر میراث مکتوب.
    16. طباطبایی، سید محمد حسین (1363ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    17. طبرسی، احمد‌بن علی (1368ق). الاحتجاج، نجف، دارالنعمان.
    18. عسکری، سید مرتضی (1416ق). القرآن الکریم و روایات المدرستین، قم، انتشارات دانشکدۀ اصول الدین.
    19. عیاشی، محمد‌بن مسعود (بی‌تا). تفسیر العیاشی، تهران، مکتبة علمیة اسلامیة.
    20. کلینی، محمد‌بن یعقوب (1365ش). الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    21. مازندرانی، ملا صالح (بی‌تا). شرح اصول کافی، تعلیق میرزا ابی‌الحسن شعرانی، بی‌جا، بی‌نا.
    22. مجلسی، محمد باقر (1404ق). بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء.
    23. مدرس وحید، میرزا احمد (میرزا آقا) (بی‌تا). شرح نهج‌البلاغه، قم، بی‌نا.
    24. معین، محمد (1354ش). فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر.
    25. نقوی قائنی، سید محمد تقی (بی‌تا). مفتاح‌السعادة فی شرح نهج‌البلاغه، تهران، مکتبة المصطفوی.